Spot kredi nedir?
Günümüzdeki gelişen finans ürünleri sayesinde nakit ihtiyaçlarımızı karşılamamız amacıyla bankalar bizlere bir çok kredi ürünü sunmaktadır ve her bir kredi ürününün farklı şartları bulunmaktadır. Bu kredi türleri arasında ön plana çıkan ''spot kredi'' kavramına gelin hep birlikte göz atalım.
Spot kredi, faiz oranı ve vade tarihi, kredinin kullanım anında belirlenmiş olan ve gelecek dönem de ne banka, ne de kredi sahibi tarafından değiştirilemeyen kredi türüne verilen isimdir. Yani spot kredi kullanan bir şahıs, kredi sözleşmesini imzalarken ödeyeceği faizi ve vade tarihlerini de bu sırada kabul etmiş olur.
İleri dönemde banka faiz oranını artıramayacağı veya vade tarihinden evvel borcun ödenmesini talep edemeyeceği gibi, kredi sahibi de tarih erteleme, faiz oranında indirim gibi taleplerde bulunamaz veya erken kapaması gibi durumlarda da herhangi bir faiz indirimi uygulanmaz. Taraflar, bu tür yeniden düzenlemeler için herhangi bir talepte bulunsa dahi hukuken kredi sözleşmesinde herhangi bir değişiklik yapılması mümkün değildir.
Spot kredinin avantajı, kredi kullanan bireyleri piyasada bulunan dalgalanmalardan ve ülkenin ekonomik gelgitlerinden korumasıdır. Döviz değerinin çoğalması, ülkenin ekonomik krize girmesi gibi sebepler spot kredi kullanan bir şahsı etkilemeyecektir. Çünkü borçlarını değişken ekonomik düzene göre değil, ilk başta belirlenmiş olan faiz oranına ve vade tarihine göre ödeyecektir. Spot krediler, Türk Lirası veya döviz cinsinden çekilebilmektedir.
Rotatif Krediler:
Rotatif kredi, faiz oranları ve vade tarihleri değişken olan kredi türlerine verilen isim olarak öne çıkmaktadır. Bu kredi türüne sözleşme uyarınca bankalar kredilendirmiş oldukları tutarı sözleşmede yazmakta olan süre uyarınca erken isteyebilmektedirler, güncel faiz oranlarına göre de yine kredilendirilen tutarın faiz oranında güncellemeler yapabilmekteler. Kredi kullanan kişi ise, vade tarihini erteleme, erken kapama, faiz oranında değişiklik gibi tarafların arasında yapılmış olan sözleşme uyarınca talep edebilmektedir.
Fakat erken kapama halinde faiz indiriminden yararlansa da, diğer talepleri banka yönetmeliğince alınan kararlara bağlıdır. Rotatif kredi kullanımının avantajlı veya dezavantajlı olup olmadığı konusu ise piyasanın kredi kullanılırken ki güncel durumuna göre değişiklik göstermektedir. Eğer ekonominin pozitif yönde ilerlediği yani faiz oranlarının düştüğü, piyasanın hareketli olduğu bir dönemde veya ülkede rotatif kredi kullanıyorsanız, protokol tarihinden sonraki gelişmeler sizin ödeme planınızda kolaylıklar sağlayacaktır. Fakat güncel ekonomik durumun tam tersi olduğu durumda ise kredi ödemeleriniz erkene çekilebilir veya faiz oranınız artırılabilir ve bundan dolayı da ödeme zorlukları yaşayabilirsiniz.
Döviz Endeksli Krediler:
Döviz endeksli ihracat yapmayan yani döviz kazanmayan ancak döviz cinsinden kredi çekmek isteyen ticari kurum ve kuruluşların tercih etmekte olduğu kredi türüne verilen isimdir. Bu tip kredide alınan borç döviz olsa da, ödeme alınan döviz cinsinden de Türk Lirası cinsinden de gerçekleştirilebilmektedir. Hesaplamalar Türk Lirası cinsinden, dövizin ödeme anındaki güncel seviyesine göre gerçekleştirilmektedir.
Dövize endeksli krediler benzerlik yönünden rotatif kredilere daha yakındır.
Bu kredi türünü kullanan bir müşterinin taksitle ödediği meblağlar, dövizin durumuna göre değişkenlik göstermektedir. Vade tarihi, banka ve müşteri protokolü ile sabit hale getirilmiş olsa bile, kredi kullanan kurum kredi çektiği tarih ile taksit ödediği tarihler arasındaki kur farkından ve taksit tarihleri arasındaki kur farkından etkilenecektir.
