Türkiye'deki faiz faturası 2 trilyon lirayı aştı
Son bir yılda merkezi yönetim borç stoku 1,4 trilyon liralık artışla 3,4 lira seviyesine çıktı. İç borç için ödenecek olan faizler ise enflasyonla birlikte 2,2 trilyon liraya ulaşarak kontrolden çıkmış durumda.
Hükümetin faiz indirimi operasyonu adı altında üst üste yüklediği faiz faturası gittikçe kabarıyor. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'nın şirketlere sağladığı ucuz kredi sebebiyle faiz indirmesi sonucu döviz kurları ve enflasyonun patlamasına ve ilerde faiz yükünün de katlanmasına neden oldu.
Hazine ve Maliye Bakanlığı'nın dün yayınladığı verilere göre, 2021 yılı Ağustos ayı sonunda 722 milyar TL olan iç borçlar için ilerdeki ödenecek faiz toplamı, 2 trilyon 175 milyar TL'ye çıkmış durumda. Bu rakam Mart 2022'de 1 trilyon 743 milyar TL'ye yükselmiş ayrıca ilk kez iç borç stokunu aşmış durumdaydı.
Bu sebeple Hazine Bakanlığı'nın vatandaşlardan toplayacağı vergilerle ödeyeceği faiz yükü, yalnızca 11 ayda 1 trilyon 453 milyar TL artmış oldu.
Haziran ayında 1 trilyon 611 milyar TL'ye ulaşan merkezi yönetim iç borç stoku 391 milyar TL seviyesinde bulunmakta. Türkiye iç borç stoku içinde enflasyona endeksli tahviller yüzde 24,3'lük paya sahip. Ancak bu faizlerin ortaya koyduğu faiz yükü görünenden fazla.
Bankalara fayda sağlıyor
Bankaların net dönem karı yılın ilk beş ayında geçen yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 400'ün üstünde artış gösterdi. Böylece 132,1 milyar TL'ye yükselirken, bu sıra dışı artışta enflasyona endeksli tahvillerin rolü oldukça önemli.
Bankaların kar artışında önemli olan ilk faktör, yüksek faiz marjına sahip olmalarını savunan bankacılar, Merkez Bankası'nın politika faizinin yüzde 14 olduğuna ve bankaların yüzde 16-17 ile TL mevduat toplayıp yüzde 25'in üzerinde faizle kredi verdiğini vurgulamışlardı.
Bununla beraber ikinci faktör, enflasyonla birlikte Hazine'ye verdikleri borç karşılığında aldıkları faizlerin hızla artması olmuştu.
Enflasyondaki yükselişle birlikte bankaların son dönemde önem gösterdikleri enflasyona endeksli tahvillerin getirileri oldukça artıyor.
Son dönemde aldığı kararla, TCMB enflasyona endeksli tahvillerde iskonto oranının yüzde 50'ye yükselterek, bu kağıda olan taleplerin düşmesine neden oldu. Bununla beraber bankaları düşük getirili sabit ve uzun tahvil alımına zorlamıştı.
