Blockchain'in avantaj ve dezavantajları hakkında merak edilenler

Blockchain'in avantaj ve dezavantajları nelerdir? Detayları haberimizde derledik.

16 Mayıs Pazar 2021 Saat: 17:18

Çoğu blockchain dağıtılmış bir dijital kayıt defteri olarak çalışan merkeziyetsiz veritabanları olarak tasarlanmıştır. Bu blockchain kayıt defterleri, veriyi kriptografik kanıtlarla birbirine bağlı kronolojik bir sıralama olarak organize eden bloklar halinde kaydeder ve depolar.

Blockchain teknolojisinin yaratılması, güvene dayalı olmayan bir ortamda artırılmış güvenlik sunmasıyla çeşitli iş dalları için birçok avantajı beraberinde getirmiştir. Fakat, merkeziyetsiz yapısının yarattığı bazı dezavantajlar da mevcuttur. Örneğin, geleneksel merkezi veritabanlarına kıyasla blockchainlerin verimliliği daha sınırlıdır ve daha fazla depolama kapasitesine ihtiyaç duyar.

Avantajları

Dağıtılmış olması: Blockchain verisi dağıtılmış node ağındaki binlerce aygıtta tutulduğu için sistem, teknik arızalara ve kötü niyetli saldırılara karşı oldukça dayanıklıdır. Her bir ağ node’u veritabanının bir kopyasını yapabilir ve saklayabilir. Bu sayede de tek bir arızaya açık nokta bulunmaz yani tek bir node’un çevrimdışı olması ağın güvenliği ya da çalışmasını etkilemez. Bunun aksine, çoğu klasik veritabanı bir ya da birkaç sunucuya dayanır, böylece teknik arıza ve siber saldırılara karşı daha dayanıksız hale gelir.

Değişmezlik: Onaylanmış blokların geri döndürülmesi neredeyse imkansızdır yani veri bir kere blockchain üzerine kayıt edildiğinde bunu değiştirmek ya da çıkarmak oldukça zordur. Bu özellik blockchain’i finansal kayıtları ya da denetim izi gerektiren diğer verileri saklamak için çok uygun bir teknoloji haline getirir çünkü blockchain’de yapılan her değişiklik takip edilir ve dağıtılmış, halka açık bir kayıt defterine kalıcı olarak kaydedilir. Örneğin, bir işletme çalışanlarının sahtekarlık yapmasını engellemek için blockchain teknolojisini kullanabilir. Bu senaryoda, blockchain şirket içinde yapılan tüm finansal işlemlerin güvenli ve değişmez bir kaydını sağlayabilir. Bu durum, bir çalışanın şüpheli parasal işlemleri saklamasını çok zorlaştırır.

Güvene Dayalı Olmayan Sistem: Çoğu geleneksel ödeme sistemlerinde, ticari işlemler yalnızca dahil olan iki partiye değil aynı zamanda banka, kredi kartı şirketi ya da ödeme sağlayıcı gibi bir bir aracıya da dayanır. Blockchain teknolojisi kullanırken buna gerek yoktur çünkü dağıtılmış node ağı işlemleri madencilik adı verilen bir süreç kullanarak doğrular. Bu nedenle, Blockchain sıklıkla “güvene dayalı olmayan” sistem olarak anılır. Dolayısıyla, blockchain sistemi tek bir organizasyona güvenmenin riskini ortadan kaldırır ve ayrıca aracıları ya da üçüncü partileri kullanmayarak genel masrafları ve işlem ücretlerini azaltır.

Dezavantajları

Yüzde 51 Saldırıları: Bitcoin blockchain’ini koruyan Proof of Work mutabakat algoritması yıllar içinde etkinliğini kanıtlanmıştır. Fakat, blockchain ağlarına yapılması muhtemel birkaç potansiyel saldırı vardır ve yüzde 51 saldırısı da bunlar arasında en çok tartışılanıdır. Böylesi bir saldırı ağ hashleme gücünün yüzde 50’den fazlasının kontrolünün bir birimin eline geçmesiyle gerçekleştirilebilir ve işlemlerin kötü niyetle dışarıda bırakılması ya da sıralamalarının değiştirilmesiyle sonuçlanabilir.

Veriyi Değiştirmek: Blockchain sistemlerinin bir diğer olumsuz yani da verinin bir kere blockchaine eklendikten sonra değiştirilmesinin çok zor olmasıdır. Değişmezlik blockchain’in sağladığı avantajlardan biri olsa da bu her zaman iyi değildir. Blockchain verisini ya da kodunu değiştirmek çok zordur ve genellikle bir zincirin terk edildiği ve yenisinin başlatıldığı hard fork’u gerektirir.

Özel Anahtarlar: Blockchain açık anahtar (ya da asimetrik) kriptografi kullanarak kullanıcılarının kendi kripto para birimlerine (ya da herhangi bir başka blockchain verisine) sahip olmalarını sağlar. Her blockchain hesabına (ya da adresi) ait iki anahtar vardır: Bir açık anahtar (paylaşılabilir) ve bir de özel anahtar (gizli tutulmalıdır). Kullanıcıların kendi varlıklarına erişebilmeleri için özel anahtarları gereklidir yani kullanıcılar kendi bankaları gibi davranırlar. Eğer bir kullanıcı kendi özel anahtarını kaybederse, parasını kaybetmiş olur ve bunu düzeltebilmek için yapılabilecek bir şey yoktur.

Verimsiz: Blockchain’ler, özellikle de Proof of Work kullananlar oldukça verimsizdir. Madencilik çok rekabetçi olduğu ve her on dakikada bir yalnızca bir kazanan olduğu için, diğer tüm madencilerin çalışmaları boşa gitmiş olur. Madenciler geçerli bir blok hashi bulma şanslarını artırmak için devamlı olarak hesaplama güçlerini artırmaya çalıştıkça son birkaç yılda Bitcoin ağı tarafından kullanılan kaynak miktarı büyük oranda artmıştır. Şu anda bu ağın tükettiği enerji Danimarka, İrlanda ve Nijerya gibi birçok ülkenin tükettiğinden daha fazladır.

Depolama: Blockchain kayıt defterleri zamanla çok büyük hale gelebilir. Bitcoin blockchain’i şu anda yaklaşık 200 GB alana ihtiyaç duyar. Blockchain boyutlarındaki mevcut büyüme sabit belleklerdeki büyümenin üzerindedir ve kayıt defteri bireylerin indirip ve saklayabilmesi için fazla büyük hale gelirse ağ node kaybetme riskiyle karşı karşıya kalabilir.

Olumsuz yanlarına rağmen blockchain teknolojisi bazı kendine has avantajlar sunar ve kesinlikle kalıcı olacaktır. Yaygın olarak kabul edilmeden önce önünde uzun bir yol olsa da birçok farklı iş kolu blockchain sisteminin avantajları ve dezavantajları hakkında fikir sahibi olmaya başladı. Muhtemelen gelecek birkaç yılda şirket ve hükümetlerin blockchain teknolojisinin en çok değer katacağı alanı bulmak için yeni uygulamalarla çalışmalar yapmaya başlamasına tanıklık edeceğiz.